1) Varis nedir?
Bacaklarda kirli kanı taşıyan toplardamarlarda genişleme ve kanın yukarıya taşınmasında yardımcı olan kapakların fonksiyonel yetersizliğidir.
2) Varisin oluşmasında kalıtımsal geçiş var mıdır?
Evet vardır. Anne ve babada varis hastalığı varsa, %50 -70 oranında çocuklarda da olmaktadır. Anne ve babanın sadece birinde var ise bu oran %20 ile 50 arasında gerçekleşmektedir.
3) Varisin yaptığımız işle ya da meslekle ilgisi var mıdır?
Uzun süre oturarak çalışanlarda ya da uzun süre sabit ayakta durarak çalışanlarda çok daha sık görünmektedir. Ofiste bilgisayar başında oturarak çalışanlar, ev hanımları, öğretmenler, hemşireler gibi çok farklı meslek gruplarında ayakta çalışmak zorunda olanlar örnek olarak verilebilir.
4) Varis kadılarda daha mı sık görülür?
Özellikle gebelik ve doğum sayısı ile birlikte, doğum kontrol haplarının kullanılması kadınlarda daha sık görünmesine neden olmaktadır.
5) Cilt dışında görünenlerle iç varisin bir bağlantısı var mı?
Cilt altında iç varisi oluşturan damarlardaki genişlemeler ve kapakçıklardaki yetmezlikler cilt dışındaki görünen damarların hem sayısını hem de genişliğini artırma yapabilmektedir.
6) Cilt üzerinde neden görüntü olarak istenmeyen damarlar oluşur?
Toplardamarlardaki kirli kan bacaklarda aşağıdan yukarıya çıkarken zaten zorlanmaktadır. Kapakçıklardaki yetersizlikler, kirli kanın yukarıya çıkışını zorlaştırmaktadır. Bu durum hem toplardamarlardaki genişlemelere hem de kanın yukarı çıkarken tali yollara gitmesine neden olmaktadır. Bu da istenmeyen görüntülere neden olmaktadır.
7) Varis hastalarında sıklıkla rastlanan şikayetler nelerdir?
Günün ilerleyen saatlerinde ayaklarda şişlik, ağırlık, yorgunluk hissi ile beraber kramp, yanma, karıncalanma, huzursuz bacak sendromu görülebilmektedir.
8) Her varis hastası aynı şikayetlerle mi başvurmaktadır?
En sık belirtilen şikayet akşama doğru olan bacaklarda şişlik ve yorgunluk hissidir.
9) Varis hastalarında görülen kramp başka hastalıklarda da rastlanır mı?
Krampın tek nedeni varis hastalığı değildir. Birçok nedeni olmakla birlikte en sık altında yatan neden elektrolit bozukluklarıdır. Özellikle Magnezyum eksikliği kramp oluşmasına neden olan en sık etkendir. Kas hastalıkları da bir diğer nedendir.
10) Huzursuz bacak sendromunun da tek nedeni varis midir?
Varis hastalarında, bacakların birbirine değmemesi, sık sık germe ve hareket ettirme isteği görülebilmektedir. Ancak tek nedeni varis değildir. Altında nörolojik hastalıklar da yatabilmektedir.
11) Bacaklarda yanma, karıncalanma şikayetide yalnızca varis hastalığında mı olmaktadır?
Varis hastalığında bu belirtilere rastlanmakla birlikde bel fıtığı, bel düzleşmesi, romatizmal ve nörolojik hastalıklar ile birlikte şeker hastalığında da sıklıkla rastlanmaktadır.
12) Varis hastalığının tedavisi mümkün müdür?
Mümkündür. Varis hastalığı için özel üretilmiş çoraplar ve ilaçlar hem şikayetlerin azaltılmasında hem de varis hastalığının ilerlemesinde kullanılmaktadır. Cerrahi yöntemlerde ilerlemiş varis hastalarında diğer bir seçenektir.
13) Bir diğer sık sorulan soru ‘’Annem de çok varis var. Bende de olmasını istemiyorum. Ne yapmalıyım?’’
Varisin ailesel geçiş özelliği mevcuttur. Bundan dolayı koruyucu önlemler almak ve baldır kaslarını çalıştıracak aktivitelerde bulunarak süreci geciktirmek veya olmamasını sağlamak mümkündür.
14) ‘’Çok ayakta duruyorum. Hareketsiz kalamıyorum. Dinlenecek zamanım yok. Ama çok varisim var ve ağrılarım oluyor. ’’Ne yapmalıyım?
Özellikle ayakta durulduğunda, bacak ölçülerinize uygun varis çorabını giymekte ve sık sık fırsat bulduğunuzda bacaklarını uzatarak dinlendirmenizde ve pasif egzersizlerle baldır kaslarınızı çalıştırmakta yarar var.
15) ‘’Bürodayım, devamlı masa başında oturuyorum. Varislerimin ilerlemesini istemiyorum. ’Ne yapmalıyım?
Belli aralıklarla işyerinizde dolaşmanız, baldır kaslarınızı çalıştırmanız açısından tavsiye edilmektedir. Oturduğunuz yerde de ayaklarınızı ayak bileklerinden itibaren aşağı yukarı hareket ettirerek baldır kaslarınıza pasif egzersiz yaptırmanız önerilmektedir. Uzun süre bacak bacak üstüne atarak oturmamanız, kanın yukarı doğru rahat hareket etmesi için önerilmektedir.
16) ‘’Artık etek giymek istiyorum. Bu bacaklarla nasıl giyebilirim.’’ Ne yapmalıyım?
Sizi rahatsız edecek görüntüde olan damarlar için skleroterapi, lazer ve radyo frekans gibi tedavi edici yöntemler mevcuttur. Muayene sonucunda hangi yöntemin sizin için uygun olup olmadığına karar veriyoruz ve tedaviye başlıyoruz.
Klinik durumla ilgili en çok gelen hasta şikayetleri genel olarak şu şekilde özetlenebilir
Akşama doğru bacaklarım çok şişiyor. Kendimi çok yorgun hissediyorum. Bacaklarımı uzatınca rahatlıyorum.
Kramplarım bazen çok oluyor, bazen de olmuyor, daha çok geceleri oluyor
Ayaklarımda yanma, karıncalanma var. Yatarken bacaklarımı birbirine değdirmek istemiyorum.
Ara sıra bacaklarımda kaşıntı oluyor, çok sık ayaklarım kaşınıyor. Çok tatlı kaşınıyor, durduramıyorum.
Genelde yattığım zaman, bazen de gündüz bacaklarımı germeye ihtiyaç duyuyorum, bacaklarımı koyacak yer bulamıyorum.
17) İnternetten araştırdım, damarlar çok büyünce pıhtı oluşuyormuş. Akciğere atıyormuş çok korkuyorum ne yapmalıyım?
Damarlar çok kıvrıntılı ve genişlemiş ise ve özellikle altta yatan enfeksiyona bağlı tromboflebit durumu oluşursa, yüzeysel pıhtı oluşma riski yükselmektedir. Derin damarlarla bağlantı oluşturan damarlara pıhtı geçişi olursa akciğerlere pıhtı atması olabilir. Ancak bu riski minimize etmek alınacak önlemlerle mümkündür.
Pıhtı oluşturmaya meyilli hastalarda da (derin ven trombozu) genetik olarak buna zemin hazırlayan durum mevcuttur.
18) Daha önce bacaklarım üzerindeki damarlarda ağrılı pıhtı oluşumu mevcuttu. Bir daha olmaması için ne yapmalıyım ?
Yüzeysel damar iltihapları ve pıhtılaşmalarında, ayak tınaklarındaki mantar enfeksiyonları çok önemli yer tutar. Tırnak bakımı ve temizliği çok önemlidir.
19) Daha önce bacaklarımda iç damarlarımda pıhtı vardı, bacağım çok şişti ve akciğerlerime pıhtı attı. Bir daha atmaması için ne yapmalıyım?
Doktorunuzun önerdiği kan sulandırıcıları mutlaka kullanın. Sizin tekrar geçirme ihtimaliniz, normal insana göre çok daha fazla. Varis çorabınızı da kullanmayı ihmal etmeyin.
20) Hem iç varisimin hem de görüntü olarak dış varislerimin olmasını istemiyorum. Hangi spor aktivitelerini yapmalıyım? Evde yürüyüş bandım ve bisikletim var evde yapsam olur mu?
En çok önerilen aktiviteler, baldır kaslarını çalıştırandır. Belli bir tempoda yürüyüş, yüzmek ve bisiklete binmek en çok önerilen aktivitelerdir.
Doğal ortamda bu aktiviteleri yapmak en uygun olanıdır. Doğal ortamda yapma imkanı olmayanlar için kapalı ortamlarda uygulanabilir
21) 75 yaşındayım ve kiloluyum bisiklete binemem, yüzmeye de imkanım yok çok da yürüyemiyorum ne yapmalıyım?
Önerilen aktiviteleri yapamayanlar için özellikle baldır kaslarını çalıştıracak pasif egzersizleri yapmakta yarar var.
22) Varislerin ilerlemesini yavaşlatmak ve bacaklarda ağırlık ve yorgunluk hissini azaltmak için tıbbi olarak başka ne önlem alınabilir?
Kademeli basınç sistemini uygulayarak hem klinik hem de görünümün korunmasını sağlayan, hastanın bacak yapısına uygun varis çoraplarının kullanılması önerilmektedir.
23) Varis için kullanılan ilaçlar nasıl etki eder ve nasıl kullanılır?
Tavsiye edilen ilaçlar toplardamarlardaki kan akımını kolaylaştırmakla beraber, venöz kapakçıkların fonksiyonunu kolaylaştırmakta ve damar elastikiyetinin sağlanmasında etkin rol oynamaktadır. İlaçlar hem hastanın klinik sıkıntılarını rahatlatmakta hem de süreci yavaşlatmakta önemli rol oynamaktadır.
24) Varis çorabı tedavi eder mi?
Varis çorapları, varise neden olan damarların daha çok belirginleşmesini azaltır. İç varislerin ilerleme sürecini de yavaşlatır. Bacaklarda şişlik, ağırlık ve yorgunluk şikayetlerini önemli ölçüde azaltır. Günün sonunda daha dinç olmamıza yardımcı olur
25) Varis çorapları çok sıkıyor, giymesem olmaz mı, ömür boyumu giyeceğim?
Varis çoraplarından beklenen özellikle ayak bileklerinde sıkması ve yukarı doğru çıkıldıkça basıncın azalmasıdır. Yani sahip oldukları kademeli basınç etkisiyle diz altında bacakların şişliğini, kanın göllenmesini azaltmaktadır.
Hem iç varisin hem de görüntü olarak rahatsız edici variköz damarların gelişimini önlemek, azaltmak için varis çorapları koruyucu rol oynamaktadır. Uzun süre ayakta geçirilecek zaman diliminde varis çoraplarının kullanılması daha çok önerilmektedir.
26) Diz altı mı, kasığa kadar mı, yoksa külotlu varis çorabı mı giyeceğim?
Yapılan muayenede doppler incelemesinde incelenen damarların genişliğine ve kapakların yetmezliğine bağlı olarak hangi ebatta ve hangi basınçta varis çorabının kullanılacağına karar verilir.
27) Yola çıkarken varis çorabı giymeli miyiz?
Uzun süre hareketsiz oturmak da önermediğimiz davranış biçimidir. En az 2, 3 saat de bir mola vermek, kısa süre yürüyüşler yapmak, baldır kaslarını çalıştıracak hareketler yapmak en idealidir. Varis çorabı giymek kan dolaşımını arttırmada çok yardımcı olacaktır
28) Hamile kalmayı düşünüyorum varislerimin ilerlememesi için ne gibi önlem alabilirim?
Özellikle hamilelik dönemi, varisin ilerlemesinde en önemli etkenlerdendir. İlaç kullanılması önerilmemektedir. Varis çorabının kullanılması hem hamilelik sürecinin rahat geçirilmesinde hem de varisin ilerleyişini yavaşlatma açısından önerilmektedir.
29) İlk hamileliğin zor geçti Bir süre kan sulandırıcı iğneler kullandım. Yeniden hamile kalmak istiyorum. Ne yapmalıyım?
Hem kadın doğum doktorunuz hem de kalp damar cerrahınızın kontrolü altında hamilelik sürecinin geçirilmesi en uygun yaklaşımdır.
30) Hamileliğim boyunca varis çorabı giymemi tavsiye eder misiniz?
Hem hamileliği daha rahat geçirmeniz hem de hamilelik sonrası varislerinizin belirgin hale gelmemesi için varis çorabını kullanmanız önerilmektedir.
31) Hamilelik boyunca diz altı varis çorabı kullansam olur mu?
İlk 4 ay doppler incelemesi sonucu diz altı ya da kasığa kadar varisli çorap,4. Aydan sonra hamilelik külotlu varis çorabını giymeniz tavsiye edilmektedir.
32) Ayak bileğimde yara çıktı, çok da kaşıntılı, ne yapmam gerekiyor?
Kalp damar cerrahisi kontrolünde olmak üzere mutlaka doppler usg yapılmalı, yaraya uygun yüksek ya da orta basınçlı varis çorabı giyilmeli, venöz kanın ve kapakçıkların fonksiyonunu kolaylaştıran, yaranın iyileşmesini sağlayan ilaçların düzenli kullanılması gerekmektedir. Altında yatan ve artık vücuda zarar veren ileri derecede venöz yetmezlik varsa ameliyat işleminin de kısa sürede planlanmasında yarar vardır.
33) Varisleri olan hastaların yaşamlarında uzak durması gereken 3 önemli husus nedir?
a) Uzun süre sabit ayak da durmak.
b) Uzun süreli topuklu ayakkabı giymek, ya da uzun süre tayt tarzı giysi giymek.
c) Uzun süre bacak bacak üstüne atmak ve fazla kilo almak.
34) Muayene olmasam, görünen damarlarım belli, hemen tedaviye geçsek olmaz mı?
Muayene sürecinde hastanın şikayetçi olduğu hususların dinlenmesiyle beraber yapılan doppler usg ile görüntü şikayetine neden olan iç varisler ayrıntılı incelenmektedir. Yapılan fizik muayene ile hastanın şikayetleri için en uygun tedavi yaklaşımı belirlenmektedir. Muayene sürecinde varis hastalığının neden geliştiği ve istenmeyen görüntülerin ve şikayetlerinin daha da artmaması için neler yapılması gerektiği ayrıntılı olarak açıklanmaktadır.
35) Varislerin incelenmesinde kullanılan Doppler USG neden önemlidir?
Doppler Usg ile varise neden olan damarların genişlikleri belli seviyelerde ölçülmekte, damarlardaki kapakçıklarda yetmezlik olup olmadığı, bu yetmezliğin şiddetinin ne kadar olduğu ayrıntılı olarak incelenmektedir. Hastanın ameliyata ihtiyacı olup olmadığı, ameliyatlık sürece ne kadar sonra geleceği ve hasta için en uygun tedavi sürecinin ne olacağına karar vermede Doppler USG önemli yer tutmaktadır.
36) Muayene ve doppler usg hangi aralıklarla yapılmalıdır?
2-3 yılda bir yapılmasında yarar vardır. Asıl süreci yönetecek olan hastanın takibini yapan doktordur
37) Bacaklarımdaki görüntü beni çok rahatsız ediyor. Benim için hangi yöntemin uygulanması uygundur?
En çok uygulanan üç yöntem mevcuttur. Skleroterapi, lazer ve radyofrekansdır.
38) Bacaklarımdaki istenmeyen görüntülerin hepsinin kaybolması mümkün mü?
İstenmeyen damar görüntülerinin 100 % kaybolması mümkün değildir. Herkesin parmak izi nasıl farklıysa damar yapısıda farklıdır. Bundan dolayı başarı oranlarıda 60 % ile 100 % arasında değişmektedir.
39) Bu yöntemlerle kaybolan damarlar tekrar çıkar mı?
Kaybolan damarlar tekrar çıkmaz. Ancak bacaklarda başka yerlerde zamanla ortaya çıkacaktır. Yaşadığımız sürece hem ayakta hem oturarak hayatımızı idame ettireceğimiz için zamanla ince ya da kalın damarlar ortaya çıkacaktır. Ancak bunun miktarının azlığı bizim korunmamamıza bağlıdır. Baldır kaslarını çalıştıracak aktif ve pasif egzersizler, beslenme alışkanlıkları, koruyucu varis çorabının kullanımı görünmesini istemediğimiz damarların ortaya çıkmasını azaltacaktır.
40) Skleroterapi ve Köpük yöntemi nedir?
Skleroterapi; değişik çaptaki iğne uçları kullanarak kimyasal bir maddeyi damar içine vererek, damarda hasar oluşturma mekanizmasına dayanmaktadır. Daha büyük damarlarda, damarın içini doldurmak ve hasarı mümkün olduğunca arttırmak için kimyasal madde havayla karıştırılarak damarın içine verilmektedir. Üçlü musluk vasıtasıyla kimyasal madde ve hava karıştırılıp köpük oluşturulmaktadır.
41) Lazer ve Radyofrekans yöntemi nedir?
Bu yöntemlerde de yüksek enerji ile damarlar yakılmaktadır.
42) Dışarıdan bakıldığında görüntüsü istenmeyen damarların yok edilmesi için kullanılan bu yöntemler ağrılımıdır?
Hastalarımız, lazer epilasyondan daha az ağrılı olduğunu ifade etmektedir.
43) Silgi lazer yöntemi nedir?
980 nm dalga boyu diod lazer kullanarak telenjiektazik tarzda ince damarlar yok edilmektedir. FDA onaylı olan bu sistemde, soğutma da aynı anda uygulandığı için ağrılı değildir.
44) Skleroterapi, köpük yöntemi ile damarlar anında kayboluyormu?
Vücudumuzda görünmesini istemediğimiz damarlardan bir kısmı hemen kaybolmakta, bir kısmı haftalar sonra, bir kısmı aylar sonra kaybolmakta ama bir kısmı da hiç kaybolmamaktadır. Daha önce bahsettiğimiz gibi herkesin damar yapısı farklıdır. Verdiğimiz kimyasal madde ile damar duvarı arasında temas sonrası bir kimyasal süreç oluşmakta ve damar duvarı zaman ile tahrip olmaktadır. Bundan dolayı başarı oranları da değişmektedir.
45) Lazer ve radyofrekans yöntemi ile süreç nasıl işlemektedir?
Yakılan damarlarda 3-4 hafta arasında kabuk oluşur ve dökülür. Tekrar kontrol edildiğinde kalanlar varsa 2. Kez lazer ve radyofrekans tedavi uygulanır. Çok dirençli damarlarda nadiren 3. Seans uygulanır.
46) Seanslar ne kadar sürüyor?
İstenmeyen damarların yapısına ve dağılımına bağlı olarak seans sayısı ve tedavi süresi değişmektedir. 1-2 hafta içinde seanslar tamamlanmakta, 1 ay sonra da kontrol oluşturulmaktadır.
47) Skleroterapide tedavi süreci nasıl ilerlemektedir?
Özellikle büyük damarlarda uygulanan köpük sonrası, bağlantı damarlarından kan geri gelebilmekte ve yüzeysel pıhtılar oluşabilmektedir. Bir sonraki seansta bu pıtıların alınması sonrası oluşabilecek morarmalar için koruyucu kremler önerilmektedir. 2-6 hafta içinde morarmalar geçmektedir. İyileşme süreci hastanın cilt yapısına bağlı değişmektedir.
Kişinin cilt yapısına ve verilen kimyasal maddeye bağlı olarak hafif ya da koyumsu sütlü kahverengi görünümler oluşabilmektedir. Koruyucu kremler önerilmektedir. Kişinin cilt yapısına bağlı olarak 4-6 haftada geçebileceği gibi bu süreç 1 yıla kadar da uzayabilmektedir.
Yüz kişinin 2-3’ünde bu istenmeyen görüntüler kalabilmektedir.
48) Lazer ve radyofrekansda süreç nasıl ilerlemektedir?
Tedavi süresince yakılan damarların yerlerinin çabuk iyileşmesi ve kabuk oluşumunun hızlanması ve kaybolması için koruyucu kremler önerilmektedir.
49) Skleroterapi, lazer ve radyofrekans yöntemi her mevsim uygulanabilir mi?
Uygulanır. Ancak sıcak havalarda lazer uygulanır mı sonrası kabuk oluşuncaya kadar, köpük uygulanırken de seanslar süresince güneşten korunmak, maruz bırakmamak ve koruyucu kremler kullanmak önemlidir.
50) Görünen damarlara yapılan bu tedavi sonrası ağrılarım azalırmı?
Uygulanan yöntemler estetik amaçlı yapılan işlemlerdir. Ancak bazı hastalarımız tedavi sonrası ağrılarının azaldığını da ifade etmektedir.
51) İşlem sırasında başka nelere dikkat etmek gerekir?
İşlemi uygulayan doktorun önerileri doğrultusunda varis çorabını da bu süreç içinde giymek, tedavi etkinliğini daha da artıracaktır.
52) Tedavi sonrası bacaklarımda tekrar mor ve kırmızı damarların oluşmasını istemiyorum, ne yapmalıyım?
Uzun süre oturmamalı ve ayakta durmamalı, baldır kaslarını çalıştırmalı ve mümkün olduğunca koruyucu varis çoraplarını giyilmelidir.
53) Hem görünen hem de görünmeyen varislerim zamanla ilerler mi?
Tabii ki ilerler. Doktorunuzun önerisiyle altı ay ya da yılda bir değil ama 2-3 yılda bir özellikle doppler ile ilerleme durumunu takip etmekte yarar var.
54) Varislerimin ilerlemesinde giyim kuşam önemli midir?
Bedeni sıkıca saran giyim tarzı önerilmemektedir. Özellikle tayt tarzı. Her yerde eşit derecede basınç uygulayacağı için kirli kanın yukarıya çıkışı zorlanmaktadır. Sürekli yüksek topuklu ayakkabı giyilmesi önerilmemektedir. Baldır kaslarının çalışmaması da kirli kanın yukarıya çıkmasına yardımcı olmayacak, akşama doğru yak bilekleri ve bacaklarda şişlik ve ağırlık hissi ile birlikte yorgunluk hissi de oluşturacaktır.
55) Varis hastalığının ilerlemesini yavaşlatmak için beslenme önemli midir?
Beslenmede dengeli olmalıdır. Kabızlıktan uzak durulmalıdır. Özellikle lifli gıdalarla beslenme önerilmektedir.
56) Varis hastalığının ilerlemesini hızlandıran hangi aktivitelerden kaçınmak gerekir?
Özellikle karın içi basıncını artıran, ağırlık kaldırma, sürtünme kuvvetini arttıran futbol gibi aktivitelerden uzak durulması önerilir.
57) Her varis hastalığında pıhtı atma ve yara oluşma riski var mıdır?
Her varis hastalığında bu durumlar olacak diye bir şey yoktur.
58) Varis hastalığımdan dolayı ameliyat denildi. Varis ameliyatları acil midir?
Varis ameliyatları acil ameliyat değildir.
59) Varis hastalığı için ameliyat kararı neye göre verilmesi gerekir?
Ameliyat kararı vermeden önce hastanın muayene edilmesi şarttır. Şikâyetlerinin yaygınlığı, hayat kalitesini nasıl etkilediğinin yanı sıra doppler usg ile her iki bacağın incelenmesi gerekmektedir. Doppler Usg sonucu ileri derecede kapak yetmezliği varsa ve varise neden olan damar diz üstü ve /veya diz altı bölgede de 1.5-2 kat genişlemişse ve fizik muayene de yapılarak nihai karar verilir. Her hastayı kendi şartlarına göre değerlendirmek en doğrusudur.
60) Varis ameliyatları için kış ayları daha mı uygundur?
Her mevsim yapılabilir. Ameliyat sonrası kasığa kadar en az 2-3 hafta varis çorabını giymesini öneriyoruz. Sıcak havalarda bunu giymek daha zor olduğu için yaz dönemi dışındaki mevsimler daha rahat bir nekahat dönemi geçirilmesine yardımcı olur.
61) Hangi varis ameliyatları acildir?
Özellikle ayaklarda yara olanlar ve damar içi pıhtı olanlar acil olarak değerlendirilir.
62) Bacaklarımda varisli damarlarım üzeri bazen kızarık ve ağrılı oluyor. Pıhtı atmasından korkuyorum, ne yapmalıyım?
Yüzeysel damarlarda oluşacak pıhtı akciğerlere atacak diye bir şey yoktur. Eğer ana damar ile bağlantı damarları varsa, böyle bir risk söz konusu olabilir. Bu riskin minimuma inmesi için antibiyotik tedavisinin yanı sıra, koruyucu varis çorabının giyilmesi ve altta genellikle olan tırnak mantar enfeksiyonlarının kontrol altında tutulması gerekmektedir.
63) Tek bacağım aniden şişti ve çok ağrılı. Dopplerde derin ven trombozu saptandı, ne yapmalıyım?
Başlangıç dönemde mobilizasyon önermiyoruz. Tuvalet, yemek yeme gibi durumlar dışında bacağı yukarı kaldırarak dinlendirme, varis çorabının giyilmesi ve kan sulandırıcı ilaçların kullanılması önerilmektedir.
64) Derin ven trombozu neden tehlikelidir?
Bacaktaki pıhtı kasık bölgesinin yukarısına çıkarsa, akciğerlere gitme şansı yükselmektedir.1 hafta 10 gün istirahat, kan sulandırıcı iğneler ve sonrasında doppler kontrolü önermekteyiz.
Pıhtı akciğerlere attığında ve özellikle de yüksek miktardaysa ölüme neden olabilmektedir.
65) Derin ven trombozu geçiren, bir bacağı şişen hastada tekrar aynı olay olur mu?
Bu hastaların çoğunda genetik olarak da kanın pıhtılaşmasına yönelik bir eğilim vardır. Bundan dolayı koruyucu çorabı düzenli kullanmalılar ve kan sulandırıcı hapı doktor kontrolü altında sürdürmelilerdir. Kanın pıhtılaşmasını kolaylaştıran sigara, oral kontraseptiflerden uzak durmalılardır.
66) Derin damarlarda pıhtı geçirme hikayesi olan hastalar, varis ameliyatı olabilir mi?
Altta yatan bir köprü damar yetmezliği varsa, müdahale edilebilir. Ancak iç varis olarak değerlendirdiğimiz cilt altı yüzeysel varislere ameliyat yapılması önerilmez.
67) Varis ameliyatı önerildi. Ancak bu damar iptal olunca bir sıkıntı olmaz mı?
Ameliyat ile alınacak damar artık vücut için yük olduğundan alınmasına karar verilmiştir. Ana damar rahatlıkla alınan damarın görevini yerine getirmektedir.
68) Varis ameliyatı yapılan damarlar by-pass için kullanılmıyor mu?
Bu damarlar ileri derecede genişlemiş olduğu için by-pass için de kullanılamazlar.
69) Varis ameliyatları için kapalı yöntemlerde yok mu?
Birçok kapalı yöntem mevcuttur.
70) Hangi yöntemin uygulanacağına nasıl karar veriliyor?
En önemli belirteç hastanın damar yapısının kapalı yönteme uygun olup olmadığıdır. İkinci belirleyici olan hekimin bu yöntemdeki tecrübesidir.
71) Kapalı varis ameliyat yöntemleri nelerdir?
Lazer, Radyofrekans, yapıştırıcı, köpük yöntemleri vardır.
72) Bu yöntemlerle ne yapılmaktadır?
Lazer ve radyofrekans yöntemleri ile damar içi yakılmaktadır. Bir süre sonra damar yok olmaktadır. Yapıştırıcı ile damar içi boşluk yok edilmekte ve kan akımı engellenmektedir.
73) Başarı oranları nasıldır?
Radyofrekans ve lazer ile başarı oranları 95-97 % civarındadır. Yapıştırıcı oranları da yüksektir. Köpük yönteminde damarın tamamen kapanması 70-80 % lerdedir.
Başarı oranları damarın genişliğiyle de orantılıdır. Ne kadar zamanında müdahale olursa başarı yüzdesi de artmaktadır.
74) Kapalı yöntemle ameliyat sonrası işe başlama kısa zamanda mümkün müdür?
Hemen ayağa kalkmak ve günlük aktiviteleri yapmak mümkün. 2-3 hafta ağır işler yapılmaması önerilmektedir.
75) Açık yöntemde ne yapılmaktadır?
Kasık ve diz bölgesinde 3-4 cm lik kesi yapılıp damar bulunup tamamen çıkarılmaktadır. Kesiye bağlı ve damarın tamamen çıkarılmasına bağlı morluklar ve ağrı olabilmektedir. Normal günlük aktivitelerine dönüş 7-10 günü bulabilmektedir.
76) Bu ameliyat yöntemlerinden muayenehanede uygulanabilen varımdır?
Yapıştırıcı ve köpük yöntemi uygulanabilmektedir.
77) Miniflebektomi yada mikrocerrahi yöntemi nedir?
Özellikle bacaklarda dışarı doğru kabarık damarsal oluşumlar için uygulanan 2-4 mm lik kesiler yapılarak ve dikişin kullanılmadığı estetik işlemlerdir.
78) Mikrocerrahide dikiş yerine ne kullanılmaktadır?
Yapıştırıcı bantlar tercih edilmektedir.
79) Ameliyatlarda hangi anestezi yöntemi kullanılmaktadır?
Genel anestezi olabildiği gibi spinal (belden) ve lokal de kullanılabilmektedir. Lokal anestezi yapılırken sedasyonda uygulanmaktadır. Hangi yöntem tercih edileceğine, anestezi doktoru, hastanın isteği ve cerrahın hangi ameliyat yöntemini seçeceği de belirleyici olacaktır.
80) Ameliyat sonrası eve gidebilmek mümkün mü?
Hasta isterse ve hekim açısından da uygunsa, kapalı yöntemler sonrası akşam eve gidilebilir.
81) Varis ameliyatında kullanılan açık ve kapalı yöntemler arasında ne fark var?
Açık yöntemde kasık ve diz bölgesine kesi yapılıp, damar bulunup, stripping denilen yöntemle çıkarılır. Kapalı yöntemlerde damar çıkarılmaz. Yüksek enerji (Lazer ve Radyofrekans) ya da kimyasal madde (yapıştırıcı, köpük) kullanarak damara içeriden hasar oluşturulmaktadır.ve daha sonra damar zamanla kaybolmaktadır.
82) Açık ve kapalı yöntemlerde başarı oranı nedir?
Açık yöntemde başarı oranı 100 %, lazer, radyofrekans gibi kapalı yöntemlerde başarı oranı 97-98% dir.
83) Ameliyat sonrası hemen günlük aktivitelere dönmek mümkün müdür?
Açık yöntemde kesi yerleri olduğu için ve damar çekilerek çıkartıldığı için ameliyat sonrası ağrılı geçmektedir. Ameliyat bölgesinde geniş mor alanlar da gözlenmektedir. İşe başlama, günlük aktivitelere dönme süreci 10-15 günü bulabilmektedir.
Kapalı yöntemde istenirse ertesi gün iş başı yapılabilir.
84) Her hastaya kapalı yöntem yapılabilir mi?
Hayır. Hasta muayenesi sonucu hangi yöntemin uygulanacağına karar verilir. Genelde hastalarımızın 95 % ine kapalı yöntem uyguluyoruz
85) Hangi durumlarda açık yöntemi tercih edilir?
Müdahale edeceğimiz damar cilde çok yakınsa, çok kıvrıntılı ise ve çok genişlemişse açık yöntemler tercih edilir. Bundan dolayı hastalarımıza her zaman şunu ifade ederiz.’’ Zamanında müdahale etmek gerekir’’
86) Dışarıdan görünen, karnabahar gibi kabarık olan damarlara kapalı yöntemler uygulanabilir mi?
Radyofrekans ve lazer uygulanamaz. Ancak köpük ve yapıştırıcı metodları, bu damarlar perforan ve derin damarlarla bağlantılı değilse uygulanabilir. En ideal olanı miniflebektomidir. Küçük bir kesi ile damar dışarı alınır ve sorun kökten çözülür.
87) Hem iç hem de görünen damarlar için hangi yöntemin uygulanacağına muayene sonunda mı karar veriyorsunuz?
Evet. Hem fizik muayene hem de doppler usg yaparak hangi yaklaşımın hastamız için uygun olup olmadığına karar veriyoruz.
88) Açık ya da kapalı yöntemle bu damarlar alındıktan sonra yine aynı yerde damar çıkar mı?
Tahrip olan damar bir daha çıkamaz. Ancak başka yerlerde çıkabilir. Bunun nedeni de devamlı oturarak ya da ayakta yaşamımızı sürdürmemiz.
89) Muayene niye önemlidir?
Özellikle muayene sırasında varisinizin derecesi hakkında bilgi sahibi oluyorsunuz. Varisinizin ilerleme sürecini yavaşlatmanın alacağınız önlemlerle mümkün olduğunu öğreniyorsunuz.
90) Varis hastalarında hangi durumlar acil olarak nitelendirilir?
Dışarı doğru kabarık olan variköz damarda kanama, bacakta bıçak saplanır tarzda ağrı ile birlikte belirgin şişme ve ayak bölgesinde oluşan yaralardır.
91) Lenfödem ve lipödem de bacakda şişlik yapar mı?
Bacak şişkinliğinin diğer önemli nedenleri de bu hastalıklardır. Ayırıcı tanı yapılmasında yarar vardır. Başka sistemik hastalıklarda bacak şişkinliği yapabilir. (kalp, böbrek yetmezliği…)
Muayene ve fizik muayene ve doppler usg ile inceleme ayırıcı tanı açısından önemlidir.
92) Spor yaparken çok rahatsız oluyorum. Ayak bileğini sarmayan çoraplar var mı?
Evet. Yalnızca baldırı saran elastik sıkıca soran varis çorapları vardır. Spor yaparken kullanılabilir.
93) Allerji yapılı atopik bünyeye sahibim. Anti alerjik, kısmen de olsa rahat giyebileceğim çoraplar var mı?
Evet. Özellikle pamuktan zengin çoraplar tavsiye edilmektedir.
94) Ailemde varisli olan çok kimse var. Bende de gelişmesini istemiyorum, ne yapmalıyım?
Sizi muayene eden doktorun önerisiyle baldır kaslarını çalıştıran aktiviteleri yapmak ve koruyucu varis çorabını giymenizde yarar vardır.
95) Görüntüden rahatsız olduğum damarlar için köpük ve lazer tedavisi oldum. Bir daha ne zaman olmam gerekiyor?
Yaşam devam ettiği sürece başka yerlerinizde irili ufaklı damarlar oluşacaktır. Doktorunuzun önerilerine mümkün olduğunca uyarsanız daha az olacaktır. Bunun bir süresi yoktur. Sizin beklentinize göre bir sonraki tedavi sürecinin zamanlaması belirlenecektir.
96) Görünen damarlarımın oluşmaması için güneşlenmeyi bırakayım mı?
Çok koruyucu faktörlü güneş kremlerini kullanırsanız ve uzun süre güneş altında direkt maruz kalmazsanız istenmeyen damarlar daha az sıklıkta oluşacaktır.
97) İstediğim kadar yüzebilir miyim?
Tabii ki. Soğukça olması daha çok önerilmektedir.
98) Sauna, buhar odasını çok seviyorum, Ne kadar sıklıkla girebilirim?
Mümkün olduğunca az.
99) Kaslarımı geliştirmek istiyorum. Ağırlık egzersizlerini ne kadar sıklıkla yapabilirim?
Karın içi basıncını artıracak ağır egzersizleri önermiyoruz.
100) Aktiviteler arasında en çok önereceğiniz hangisidir?
En güzeli yürüyüş. Herkesin yapabileceği ancak belli bir ritimde olması gerekiyor.
VARİSSİZ BACAKLAR DİLEĞİYLE…
Copyright © 2022 | Doç. Dr. Orhan Fındık